woensdag 6 april 2011

Islam in Brazilië (113)

Hollands nieuws. De 15-jarige Imane Mahssan haalt deze week bakzeil voor een rechter in Haarlem. Zij mag haar hoofddoek niet meer dragen op het Volendamse Don Bosco College. Imane Mahssan (foto links) hangt de islam aan, Don Bosco is van katholiek huize. Het college heeft alle recht om juist vanwege die katholieke grondslag haar leerlingen te verbieden om een hoofddoek te dragen binnen de schoolmuren. Hoe fraai zo´n hoofddoek ook mag zijn. Een hoofddoekjesverbod vloekt niet met het katholieke karakter van de school, waarbij andere uitingen van geloven zijn verboden. Aldus de rechter.
Braziliaanse achtergronden. De islam kent in Brazilië 27.239 volgelingen. Maar die telling is oud, gedaan door het Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística in 2000. Vandaar dat Braziliaans-islamitische organisaties dat aantal hoger inschat. De Federação Islâmica Brasileira, de officiële federatie voor Braziliaanse islamieten, spreekt van zo´n anderhalf miljoen volgelingen (foto rechts). Ze telt verder vijftig moskeeën en tachtig islamitische centra in het gehele land. Het overgrote deel van de moslims woont in de staten São Paulo en Paraná. Maar er zijn ook gemeenschappen van betekenis in de staten Mato Grosso do Sul en Rio Grande do Sul.
Een groot deel van de moslims stamt af van Syrische en Libanese immigranten, die in de beginjaren van de twintigste eeuw (Eerste Wereldoorlog, 1914-1918) en veel later (burgeroorlog in Libanon, 1975-1991) naar Brazilië kwamen. Het Latijns-Amerikaanse continent was ook toevluchtsoord voor een aanmerkelijk aantal Palestijnen die hun land vaarwel zeiden na weer een gewapend conflict met Israel. Ook de invasie van Amerika in Irak zorgde voor komst van moslims.
De toeristische stad Foz do Igauçu, in het uiterste zuiden en op de grens met Paraquay, kent de grootste concentratie van Arabische immigranten in Brazilië. Metropool São Paulo herbergt tien moskeeën, zoals de Mesquita Brasil aan de Avenida do Estado in het centrum. Deze moskee (foto links) mag zich erop beroepen de eerste te zijn in Latijns-Amerika; het werk aan het gebedshuis begon in 1929. Natuurlijk zijn al heel vroeg duizenden zwarte moslims in Brazilië aangekomen. Slaven uit Afrika. De meerderheid is na verloop van tijd en generaties haar islamitische wortels kwijt geraakt. Maar enkele Braziliaans-Afro-Afrikaanse moslims vervullen nog immer een belangrijke rol binnen de Braziliaanse Islamitische beweging.
Brazilië is één grote hutspot. Van oudsher. Prenten van families met zwart, blank en mulat waren zo´n tweehonderd jaar geleden al geen uitzondering. Oma zo zwart als roet, ze heeft een mulatte dochter en die trouwt een witte man. Ze krijgen een kind dat blank is. Blanke meesters die Afro-Afrikaanse vrouwen trouwen. Afro-Afrikaanse mannen die Indiaanse vrouwen trouwen, blanke mannen die Afro-Afrikaanse vrouwen trouwen. Niet alleen huidskleuren gaan daardoor in één grote pot en roeren maar, ook de diverse culturen worden erbij gevoegd.
Met religies hetzelfde laken een pak. Fraai voorbeeld. Mag de Fransman Alan Kardec in Nederland een redelijke onbekende zijn, in Brazilië is hij dat zeker niet. Deze pedagoog (foto linksonder) ziet in 1804 in Lyon het levenslicht en sterft in 1869 in Parijs, waar zijn graf te vinden is. Tot op de dag van vandaag bezoeken Braziliaanse volgelingen dat graf en leggen er bloemen (foto rechtsonder).


De Vlaamse doctor Eddy Stols in moderne geschiedenis schrijft over Kardec het volgende in zijn boek ´Brazilië, vijf eeuwen geschiedenis in dribbelpas`: ´Onder inspiratie van Kardec ontstaat het spiritisme in Brazilië. Hij creëert een bizarre vermenging van katholieke, protestante en Aziatische geloofsopvattingen.`
Bizarre vermenging. Een betere conclusie is ondenkbaar. Brazilië ten voeten uit. En naast die vermenging een even zo zeer fascinerende tolerantie, een soms eindeloos begrip. Natuurlijk bestaan ook in Brazilië groepen, die zich schuldig maken aan platte discriminatie, aan racisme (jonge neonazi´s), het is jammer genoeg overal in de wereld te vinden. Het zijn vooralsnog absolute minderheden in het Latijns-Amerikaanse continent. Godzijdank en Allah is geprezen.
Arabieren voelen zich uiterst welkom in Brazilië. Van een hoofddoekenverbod is geen sprake. Tenda Árabe is een symphatieke website voor Arabisch-Brazilianen. Met ook een forum, de uitgelezen mogelijkheid om via het web vragen te stellen en antwoorden te verkrijgen. Een kleine bloemlezing uit die vragen. Fernando is een Braziliaan en verliefd op een Arabische vrouw in zijn land. Zij is ook op hem. Ze willen trouwen. ´´Wat moet ik doen om geaccepteerd te worden door haar familie?`` Erika Rymkiewicz vraagt af iemand haar kan helpen met een vertaling. De Braziliaanse wil een tatoeage in het Arabisch op haar lichaam. ´´Ik heb geprobeerd om het Portugese Minha família, minha força via het web te vertalen, maar ik kwam er niet uit.`` Minha familia, minha força betekent in het Nederlands: mijn familie is mijn kracht. Nog eentje. Een noodkreet van een Braziliaanse met de naam Anilsen Matos: ´´Ik heb snel Arabische kleren nodig, waaronder een burka. Want ik heb een reis geboekt naar Dubai. Wie kan mij die burka lenen?``
Lezingen in Brazilië over verschillende godsdiensten, hoe die samen kunnen leven op voet van gelijkheid, met wederzijds respect en acceptatie. Zoals in Florianópolis, de hoofdstad van de zuidelijke Braziliaanse staat Santa Catharina. Over traditionele samenlevingen en religieuze intolerantie, over de geschiedenis van de Arabische immigratie in Brazilië. Die lezingen worden altijd goed bezocht, Brazilianen zijn van nature nieuwsgierig. Uitwisseling van ideeën, van gevoelens, cruciaal voor dat o zo belangrijke wederzijdse begrip binnen een moderne multi-culturele samenleving.
Het is 1 november 2010. Dilma Roussef heeft de tweede ronde van de belangrijkste verkiezingen van het land gewonnen en wordt de eerste vrouwelijke president van Brazilië. Ze neemt het stokje over van haar voorbeeld en partijgenoot Lula. Het Islamitische Centrum in Brazilië aarzelt geen moment. Taleb Hussein Al-Khazraji van het centrum schrijft in een officiële verklaring op het web: ´´Beste mevrouw Dilma Roussef, namen ons de welgemeende felicitaties met uw uitverkiezing tot presidente.`` Al-Khazraji roemt Lula en hoopt dat ook Roussef zich inzet voor bestrijding van armoede, verbetering van kwaliteit van gezondheidszorg, bestrijding van corruptie en voor meer veiligheid. ´´Zoals u heeft beloofd in uw campagnes. We zullen voor u bidden. We zullen Allah verzoeken om u te steunen in deze voornemens. Mohammed zegt het zo: ´De beste van alle mensen is degene die de anderen bijstaat en laat profiteren.` Tot slot, accepteer onze warme groeten en de beste wensen.``
Van Brazilië naar het Hollandse Volendam. Naar het Don Bosco College. Starre katholieken die geen leerlingen met hoofddoeken in hun klassen dulden. Volhardt Imane, dan mag de schoolleiding haar wegsturen. De rechter heeft gesproken. Een uiterst negatieve uitspraak, ook nog eens op een uiterst ongelukkig moment. Met in gedachte de PVV, die ten overvloede rept over hoofddoekjesverboden.
Geen Braziliaans katholiek college zal handelen als dat vermaledijde college in Volendam. Natuurlijk niet. Don Bosco laat een open kans voor doel liggen. Leerlingen als Imane, met of zonder hoofddoek, dienen te worden omhelsd. Zij krijgen op deze school uiteraard les in de katholieke grondbeginselen. Goed. Islamitische leerlingen kunnen tijdens die lessen uitleg geven over hun Islam. Goed. Uitwisseling van ideeën, discussies over (modern) geloof, wederzijds begrip wellicht? Bakermat voor ooit een nieuwe stroming, een bizarre vermenging van Islam en Katholicisme?
Ik draaf door, sorry. Het is die Nederlandse intolerantie die me dwars zit. Wat dat betreft prijs ik me gelukkig dat ik in Brazilië woon. Daar zijn moslims beter af dan in mijn vaderland. Voor hen is het leven in Brazilië niet minder dan een zegen, vergeleken met een bestaan in Westeuropese landen. Ze beseffen het terdege. Islâ é paz, graffiti op een muur in São Paulo, islam is vrede. Zo is het maar net. En Allah zij geprezen.

4 opmerkingen:

  1. Brazilie mag zich in dat opzicht ook gelukkig prijzen met fantastische inburgering programma dat ze hebben.

    Wil je hier overleven dan moet je je heel gauw aanpassen of anders heb je hier geen enkel bestaansrecht en dus meer honger dan dat je had voordat je hier kwam.

    In dat opzicht oppassen dat Brazilie niet te sociaal gaat worden.
    Gelukkig nog een heleboel te doen voordat er een gesubsidieerd inburgering programma verstrekt wordt aan nieuwkomers.
    In plaats daarvan wordt ze gelijk op een hele lieve nieuwsgierige manier duidelijk te maken dat er hier voor iedere boterham hard gewerkt moet worden.

    Geraldo

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heel goed en hartverwarmend verhaal, Norbert. West-Europa zou een voorbeeld aan Brazilië moeten nemen wat betreft het openstaan voor andere culturen, andere geloven, andere zienswijzen. Ik hoop dat veel Nederlanders je blog zullen lezen en zich aan het denken willen laten zetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Inderdaad mooi verhaal, Norbert.

    Bert Ernste
    http://www.ernste.net/brazilie/

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een tendentieus verhaal, waar appels met peren worden vergeleken.

    Je stelt dat de meeste Syrische en Libanese vluchtelingen moslims waren. Niets is minder waar. De meeste zijn gevlucht voor het o zo tolerante islamitische geloof in hun land. Deze (christelijke) gemeenschap is overigens bijzonder goed geintegreerd in de Braziliaanse gemeenschap. Verder zijn er in 2007 een 100-tal Palestijnen vanuit Irak naar Brazilie gekomen. (http://www.imemc.org/article/49314).

    In Nederland is er gelukkig vrijheid van godsdienst. Als dat lieve meisje zonodig een hoofddoek wil dragen doet ze dat buiten schooltijd of ze gaat naar een islamitische of openbare school. Zo simpel is dat.

    Gelukkig heeft Brazilie geen steden waar 20% van de bevolking uit Marokko stamt en waar je als blank meisje op ieder straathoek voor kuthoer wordt uitgescholden door de jeugd van deze bevolkingsgroep. Er is dus duidelijk geen sprake van een melting pot, zoals in USA of Brazilie, maar een zeer gevaarlijke tweedeling. Het is niet zoals je stelt de Nederlandse intolerantie, maar de intolerantie van dit moslimmeisje dat zonodig met een hoofddoekje op een katholieke school komt aanzetten.

    Om hier de PVV aan te halen lijkt me een beetje ongepast. Hier is simpelweg sprake van een geschil tusssen een school en een leerling. De school beroept zich op een fundamenteel recht. De leerling leert hoe de Nederlandse rechtstaat functioneert. Dit te bestempelen als een uiterst negatieve uitspraak is een beetje dom. Het staat zelfs in de grondwet....

    Volgens mij is Nederland bijzonder tolerant voor iedere bevolkingsgroep die zich wel aan wil passen aan de "grote gemene deler". We hebben Chinezen, Surinamers, Indo's, veel Brazilianen enzovoort.

    Verder stel je dat geen Braziliaans katholiek college zou handelen zoals het Don Bosco. Ik heb geen idee waar je dit op baseert. Mijn ervaring is dat met name in de protestant christelijke geloofsgemeenschappen in Brazilie bijzonder intolerant wordt aangekeken tegen homo's, niet-gelovigen en anders-gelovigen.

    Tenslotte @Constantino: Europa zou inderdaad een voorbeeld moeten nemen aan Brazilie: Een zeer restrictief immigratiebeleid, alleen succesvol als je integreert en de taal spreekt. Het beleid wat in Nederland (en vele landen in Europa)in de afgelopen 30 jaar gevoerd is, door zowel links als rechts is natuurlijk desastreus geweest, niet alleen voor de autochtone bevolking die zich volledig ontheemt is gaan voelen, maar ook voor de allochtonen die zich als paria voelen.

    BeantwoordenVerwijderen